Nowe zasady pomocy dla obywateli Ukrainy. Nie będzie już dopłaty 40 złotych na dobę za osobę

79 osób, które mieszka w Domu Uchodźcy w Lublinie, za półtora miesiąca straci dach nad głową. Pani Larysa mieszka tam z pracującą córką i trojgiem wnuków. - Będziemy szukać, liczymy, że ktoś nam pomoże, ale wszystko jest drogie i martwimy się, że córka sama nie będzie w stanie utrzymać naszej czwórki - mówi kobieta.

Dom Uchodźcy w dużej mierze utrzymuje się z tak zwanych czterdziestek, czyli dopłat 40 złotych dziennie na osobę, które dostają osoby i organizacje goszczące Ukraińców uciekających przed wojną. Od 1 lipca, zgodnie z ustawą, która właśnie przeszła przez Sejm, to wsparcie się skończy.

- Zostało tak naprawdę niecałe półtora miesiąca do końca istnienia tego ośrodka. Jest to naprawdę ciężki czas zarówno dla mieszkańców, jak i dla nas - mówi Marta Brożyna, koordynatorka Domu Uchodzćy w Lublinie z Fundacji Leny Grochowskiej - Dom Uchodźcy Lublin. - Jest bardzo duże ryzyko, że po 30 czerwca bardzo dużo rodzin ukraińskich, które w tej chwili są na tych tzw. czterdziestkach i korzystają z mieszkań prywatnych w zamian za te czterdziestki, po prostu wyląduje na ulicy - zwraca uwagę Aneta Żochowska, dyrektorka Fundacji Leny Grochowskiej.

ZOBACZ TEŻ: Pomoc dla obywateli Ukrainy. Jest decyzja Sejmu

Fundacja próbowała rozmawiać z MSWiA, z wojewodą i z miastem, ale od wojewody usłyszała, że decyduje miasto, a od miasta, że te miejsca dla uchodźców nie są potrzebne. - Sobie nie wyobrażam, że państwo polskie decyduje się na to, żeby ludzi w taki sposób potraktować, żeby wyrzucić ich na ulicę - mówił z sejmowej mównicy Maciej Duszczyk, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji.

Wiesław Szczepański, też wiceminister spraw wewnętrznych i administracji, wyjaśnia, że rząd chce odchodzić od dofinansowywania indywidualnego zakwaterowania na rzecz zakwaterowania zbiorowego. Ośrodki finansowane z budżetów województw, w których mieszkają osoby starsze, samotne mamy czy osoby z niepełnosprawnościami, dalej będą istnieć. Tyle, że Dom Uchodźcy w Lublinie nie został wpisany na listę takich ośrodków.

Zmian, które wprowadzą nowe przepisy, jest więcej. Tak zwana ustawa pomocowa ma przede wszystkim przedłużyć legalny pobyt osób uciekających przed wojną z Ukrainy aż do końca września 2025 roku, bo obecne przepisy wygasają z końcem czerwca. Kolejna zmiana to uzależnienie wypłaty 800 plus dla rodziców dzieci w wieku szkolnym od tego, czy ich dzieci do szkoły faktycznie chodzą.

CZYTAJ WIĘCEJ: 800 plus dla Ukraińców. Jest dodatkowy warunek

- Spodziewamy się, że część tych dzieci od dwóch lat może nie uczestniczyć w żadnym systemie edukacji - mówi dr Hanna Achremowicz, specjalistka ds. edukacji dzieci i młodzieży z Fundacji Ukraina.

Takich dzieci w Polsce - według różnych szacunków - może być od 60 tysięcy do nawet 150 tysięcy. - Wiele takich dzieci to są dzieci starsze. To są dzieci nastoletnie, które często podejmują pracę i nie kontynuują nauki, pomagają matce - wskazuje Barbara Gryziecka, prezes Fundacji Dobro Zawsze Wraca.

Zmian jest więcej - jeśli ustawa wejdzie w życie, to od 30 czerwca Ukraińcom trudniej będzie zdobyć numer PESEL. Osoba, która chce go otrzymać, musi okazać ważny dokument podróży. To - właśnie na tym etapie wojny - może okazać się problemem - słyszymy od organizacji pozarządowych.

- W ciągu ostatniego roku bardzo dużo osób trafiających do Polski było osobami z terenów objętych wojną lub terenów okupowanych. Te osoby nie mają dokumentów podróży - informuje Żochowska.

Kolejna zmiana to rezygnacja z 300 złotych na start dla uchodźców przybywających do Polski. Teraz ustawa trafi do Senatu. Jeśli podpisze ją prezydent - wejdzie w życie z początkiem lipca.