Ruszyło śledztwo w sprawie willi plus. "Żarty się skończyły"

Na wtorkowym posiedzeniu rządu nowa ministra edukacji już wiedziała, że działaniami poprzedniego kierownictwa jej resortu zajmuje się prokuratura. - Myślę, że jak Przemysław Czarnek zobaczył, co się dzieje, to dzisiaj oblał się zimnym potem, bo wie, że zawinił - mówi Tomasz Trela z Nowej Lewicy.

Na początku 2023 roku dziennikarze tvn24.pl opisali program ministerialnych dotacji okrzyknięty "willą plus", bo w wielu przypadkach środki były wydawane właśnie na nieruchomości. I jak się okazało - nie obyło się bez nieprawidłowości. - Problem polegał też na tym, i to jak rozumiem prokuratura będzie badać przede wszystkim, że w niektórych przypadkach minister Czarnek, profesor prawa, działał niezgodnie z zasadami, które sam wcześniej ustalił - podkreśla Piotr Szostak, dziennikarz tvn24.pl.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Willa plus. Publiczne pieniądze dla organizacji bliskich PiS. Lista

Część pieniędzy trafiła do organizacji niezajmujących się edukacją albo do takich, które nie mogły się pochwalić jakimś szczególnym doświadczeniem. - Skandalem było to, że niektóre z nich powstały zaledwie kilka dni przed zakończeniem terminu programu - mówi Barbara Oliwiecka z Polski 2050-Trzeciej Drogi.

PiS wciąż swojego ministra broni. Słyszymy, że w resorcie Przemysława Czarnka wszystko było w jak najlepszym porządku. - To jest absolutnie dęta sprawa. Prokuratura wszczyna śledztwo, więc może to i dobrze. Wreszcie wszystkie sprawy zostaną wyjaśnione - mówi Zbigniew Kuźmiuk z PiS. - Nie ma żadnych realnych dowodów materialnych. Nikt nie wskazał na jakieś tego rodzaju okoliczności. Była określona procedura. Wszystko działo się - według naszej wiedzy i nikt nie twierdzi, że jest inaczej - niezgodnie z procedurą - dodaje Marcin Horała.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: (Nie)transparentna jak dotacja od ministra Czarnka. Dziesiątki pytań o 170 milionów złotych bez odpowiedzi

Innego zdania jest Najwyższa Izba Kontroli. Zgodnie z ogólną analizą NIK o wykonaniu budżetu państwa, w tak zwanym programie willa plus Przemysław Czarnek rozdzielał pieniądze nierzetelnie, organizacjom nieuprawnionym do udziału w konkursach, fundacjom bez doświadczenia i pomimo konfliktu interesów, bo przedstawiciele niektórych organizacji byli powiązani z PiS-em. Najwyższa Izba Kontroli wprost mówi o tym, że minister Czarnek nielegalnie wydał sześć milionów złotych. - Program to był pomysł Kaczyńskiego i Czarnka, żeby na czasy chude ich ludzie, ich fundacje, miały zabezpieczenie w postaci nieruchomości - mówi Tomasz Trela.

Ówczesna opozycja prowadziła kontrole poselskie w tej sprawie. Zamiast jakichś edukacyjnych projektów mieliśmy kupowanie kopii królewskiego łoża albo nieruchomości, w których ktoś najwyraźniej po prostu mieszkał. Teraz, po zmianie władzy, słyszymy, że mają być rozliczenia. - Każda osoba, która świadomie złamała przepisy prawa, musi z tego tytułu ponieść odpowiedzialność - zaznacza Krzysztof Kwiatkowski, senator KO.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Willa plus. Za dotację już kupili tron, łoże, zydle... Mają jeszcze prośbę do ministra

Warszawska prokuratura wszczęła śledztwo w kierunku przekroczenia uprawnień przez ministerialnych urzędników. Chodzi o dokonanie nieprawidłowej i nierzetelnej oceny wniosków o dotacje, czym miano działać na szkodę interesu publicznego. "Przedmiotowe śledztwo (...) prowadzone jest w kierunku przekroczenia uprawnień przez urzędników w Ministerstwie Edukacji i Nauki poprzez dokonanie nieprawidłowej i nierzetelnej oceny wniosków o udzielenie dotacji złożonych przez ustalone podmioty w ramach programu inwestycyjnego, czym działano szkodę interesu publicznego, to jest o czyn z art. 231 par. 1 k.k. Postępowanie toczy się w sprawie, co oznacza, że nikt nie usłyszał zarzutów. Trwa gromadzenie materiału dowodowego" - brzmi fragment komunikatu Prokuratury Okręgowej w Warszawie. - Żarty się skończyły(...) Jest artykuł 231: przekroczenie uprawnień, niedopełnienie obowiązków - dodaje senator Kwiatkowski.

W tej sprawie były trzy zawiadomienia do prokuratury. Jedno posłanki Krystyny Szumilas i Katarzyny Lubnauer - obecnej wiceministry edukacji. Drugie wysłała do prokuratury obecna ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, a trzecie sformułowała Najwyższa Izba Kontroli. Postępowanie sprawdzające ruszyło w połowie 2023 roku i żadne inne decyzje nie zapadały aż do teraz. Rządzący mówią, że to przez polityczne naciski, a PiS odpowiada, że to właśnie dopiero teraz prokuratura jest upolityczniona. - To jest dowód na to, jak politycznie są wykorzystywane instytucje państwa polskiego, aby realizować polityczne interesy - przekonuje Rafał Bochenek z PiS.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: 1,5 miliona złotych i pół roku później. Nie ma willi, a konflikt interesów? Numer konta to: 01 2345...

Jednocześnie słyszymy zapewnienia, że poprzednia ekipa nie ma nic do ukrycia. - Jeżeli cokolwiek tu złego się działo, oczywiście sprawy powinny być wyjaśniane. Są odpowiednie do tego organy, są instytucje. Niech wyjaśniają - podkreśla Horała.

Rządzący zapowiadają, że jeżeli tylko śledczy potwierdzą nieprawidłowości i będą później wyroki w tej sprawie, trzeba się będzie zająć rozliczeniami. - Ministerstwo Edukacji Narodowej powinno wystąpić na drogę sądową celem odzyskania czy pieniędzy, jeżeli one nie zostały jeszcze wydatkowane, czy na przykład nieruchomości, które z tych pieniędzy zostały zakupione - zaznacza senator Kwiatkowski.

W sprawie nie postawiono jeszcze żadnych zarzutów.