Piotr Marciniak
Czas historycznego wyboru
Czy Ukraińcy są w stanie iść razem, czy też zaraz się okaże, że – jak kiedyś, tak i dziś – są w swych sympatiach do Zachodu i Rosji podzieleni? Kto pójdzie za Witalijem Kliczko i czy, w razie zwycięstwa, on tego społecznego kapitału nie roztrwoni w jałowych sporach i niszczeniu konkurencji, jak kiedyś Juszczenko i Tymoszenko?
Czy Janukowycz jest jeszcze w stanie ponownie usiąść do rozmów z Zachodem i doprowadzić do podpisania umowy o stowarzyszeniu? Czy jest zdolny do rozmowy z opozycją, gdy obie strony nie mają do siebie za grosz zaufania, a słowo Janukowycza nic już dla ludzi z Majdanu nie znaczy?
Od wielu miesięcy Janukowycz przekonywał, że wbrew obawom opozycji, to właśnie on jest w stanie sprawniej doprowadzić do integracji Ukrainy z Unią, niż kiedyś „pomarańczowi” – ale tuż przed Wielkim Finałem i po rozmowach z Putinem ogłosił, że oferta Unii jest „poniżająca”, o czym wcześniej jakoś nie krzyczał.
Na szczycie w Wilnie żalił się, że Unia zostawiła go samego wobec szantażu Rosji i że powinno dojść do rozmów w Wielkim Trójkącie, co wprawiło przywódców Europy w osłupienie. Twierdzi, że nie miał wyjścia; musiał Putinowi ustąpić, bo Unia nie jest skłonna sypnąć miliardami euro i zamiast zamęczać go warunkami stowarzyszenia, po prostu wyrównać mu finansowe straty.
W co gra Janukowycz? Czy jest ofiarą Putina, czy też znów grają razem? Czy ograł emisariusza Kwaśniewskiego, a teraz ogrywa swój naród? Czy też siłę państwa widzi w nieintegrowaniu się z nikim – ogrywa Brukselę i Moskwę, bo przyszłość Ukrainy widzi w równym dystansie do obu Wielkich Graczy (przez co wystawia ją na sztych z obu stron), albo po prostu sam chce być carem na Ukrainie, pomnażać swój majątek i władzę?
Czy wystawia Ukrainę na Wielką Licytację i patrzy, kto da więcej, wierząc, że jej pozycja w ten sposób rośnie? On już nie prosi o zgodę Unii, on daje się prosić. On już nie reformuje państwa, on ocenia oferowane mu dary. A może po prostu sam chce być przekupiony?
Ile jest w stanie dać mu Rosja, a ile Unia i jaki w tym musi być finansowy udział Polski? Czy dla geostrategicznej korzyści, dla realizacji marzeń Piłsudskiego i Giedroycia, dla bezpieczeństwa Polski, warto pompować miliardy w kieszenie skorumpowanych oligarchów? I czy można pozwolić sobie na skąpstwo w momencie historycznej szansy?
A w razie spełnienia polskich marzeń – co w dalekiej perspektywie, choć może nie czas tym się martwić, może oznaczać członkostwo w Unii wielkiej, silnej i zmodernizowanej Ukrainy, nie potrzebującej już polskiego adwokata?
Szukając pozytywnego wyjścia na dziś – jeśli nikomu nie puszczą nerwy, jeśli nie tylko Ukraina, ale i Unia się nie podzieli i w „koncercie mocarstw” wszyscy będą grać razem – to kryzys w Kijowie może jeszcze zwiększyć euro-entuzjazm wśród Ukraińców i determinację Unii do przeciwstawienia się Rosji. Wtedy stowarzyszenie może się ziścić, choć do członkostwa droga daleka. Polska czekała 13 lat i musiała radykalnie się zmienić.
Autor: Piotr Marciniak
