Program "Czyste Powietrze" trwa, a smog wraca. Plan był ambitny, ale "wykonanie fatalne"

Program "Czyste Powietrze" trwa, a smog wraca. Plan był ambitny, ale "wykonanie fatalne"
Program "Czyste Powietrze" trwa, a smog wraca. Plan był ambitny, ale "wykonanie fatalne"
Marta Balukiewicz | Fakty w Południe
Program "Czyste Powietrze" trwa, a smog wraca. Plan był ambitny, ale "wykonanie fatalne"Marta Balukiewicz | Fakty w Południe

Rząd chce ograniczyć wydatki na walkę ze smogiem, a Polski Alarm Smogowy mówi wprost: sytuacja jest fatalna. Tempo wymiany starych pieców węglowych jest zbyt wolne. Wymienić trzeba w całej Polsce 3 miliony tak zwanych kopciuchów. Co proponują poszczególne partie, jeśli chodzi o wymianę starych pieców?

ZOBACZ CAŁY ODCINEK "FAKTÓW W POŁUDNIE" W TVN24GO

Nadchodzi jesień i zima, więc powietrze w wielu miejscach w Polsce z dnia na dzień będzie się pogarszać. Sezon grzewczy już się zaczął. Stare piece węglowe trują na nowo. - To są właśnie główne źródła zanieczyszczenia powietrza w Polsce - stwierdził Andrzej Guła, prezes Polskiego Alarmu Smogowego.

- Dziesiątki tysięcy Polaków tracą życie w wyniku zanieczyszczeń powietrza. Miliony chorują na alergie, astmę, obturacyjną chorobę płuc, łeb nas napiernicza, mówiąc obrazowo. Dramat cywilizacyjny - wymienił Marcin Popkiewicz, redaktor portalu Naukaoklimacie.pl.

Eksperci są zgodni: sytuacja jest fatalna, bo przegrywamy walkę o czyste powietrze. Bez radykalnych zmian nie będziemy mieli czym oddychać - jak ocenia Polski Alarm Smogowy. - Wystosowaliśmy list do prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska z apelem o pilną reformę programu "Czyste Powietrze" - poinformował Andrzej Guła.

Ambitny plan, fatalne wykonanie

Zaplanowany na 10 lat program "Czyste Powietrze" autorstwa PiS za unijne miliardy miał niemal całkowicie zlikwidować smog grzewczy w Polsce. Według planu w latach 2018-2029 zostałyby wymienione cztery miliony pieców grzewczych, za kwotę około 8 miliardów euro. Po roku działania programu zrealizowano zaledwie 6 procent założeń na sezon grzewczy 2018/2019.

- Sama idea programu "Czyste powietrze" jest właściwa, natomiast jego wykonanie jest fatalne. (...) On w praktyce nie działa - ocenił Andrzej Guła.

- Wniosków złożono 80 tysięcy, a podjęto decyzji, czyli umów, 46 tysięcy - poinformował w radiowej Trójce minister środowiska Henryk Kowalczyk.

To kropla w morzu potrzeb, bo w Polsce jest mnóstwo tak zwanych kopciuchów, ponad 3 miliony, które trzeba wymienić jak najszybciej. - Takich umów powinno być podpisywanych każdego roku około 200-300 tysięcy. To są szacunki ekspertów Komisji Europejskiej - wytłumaczył Andrzej Guła.

UE zakręca kurek

Biurokracja i niejasne zasady, długi czas oczekiwania na rozpatrzenie wniosku - to główne zarzuty pod adresem programu "Czyste powietrze", sztandarowego projektu PiS. Komisja Europejska oceniła, że obecna realizacja programu przez rząd jest zbyt wolna i źle zarządzana, dlatego wstrzymała wypłatę unijnych funduszy.

- Niestety, z tej szansy rząd nie skorzystał i te pieniądze przepadły. (...) Gwarantujemy, że my odzyskamy te środki unijne - zadeklarowała Małgorzata Kidawa-Błońska, kandydatka KO na premiera.

Wnioski z błędów obecnych rządzących wyciągnęły też inne partie, które w swoich wyborczych programach obiecują poprawę jakości powietrza. Adrian Zandberg z Partii Razem obiecuje, że Lewica ma ambitny program wymiany pieców. Michał Jaros z Koalicji Obywatelskiej mówi o wymianie pieców "mieszkanie po mieszkaniu".

Lewica chce na koszt Skarbu Państwa wymienić dwa miliony pieców w ciągu 15 lat. Koalicja Obywatelska proponuje darmową wymianę wszystkim posiadaczom pieców węglowych. Koalicja Polska chce, żeby dofinansowanie wymiany pieców uwzględniało kryterium dochodowe - tylko najubożsi mieliby darmową wymianę, pozostali ponosiliby 25 procent kosztów.

- Jak wymienimy piec, to jest to tylko połowa drogi. Trzeba później jeszcze kupić paliwo wyższej jakości - stwierdził lider PSL Władysław Kosiniak-Kamysz.

Mniej środków w budżecie

Prawo i Sprawiedliwość z kolei chce rozszerzać program "Czyste Powietrze", ale nie mówi o tak dużych dopłatach jak konkurenci. Na dodatek w przyszłym roku Ministerstwo Środowiska planuje przeznaczyć mniej środków na walkę ze smogiem. - Zupełnie niezrozumiałe jest postępowanie ministra środowiska - ocenił Andrzej Guła.

Jeśli przyjąć, że program "Czyste powietrze" nie ulegnie modyfikacji, to właściciele pieców węglowych mogą liczyć na dopłaty do maksymalnie 90 procent kosztu inwestycji. Jednak tak wysoka dopłata przysługuje jedynie najuboższym, czyli gospodarstwom domowym, gdzie miesięczny dochód netto na osobę wynosi poniżej 600 złotych. Powyżej tego progu odsetek dofinansowania gwałtownie spada.

Większość partii nie mówi o szczegółach finansowania swoich programów. PiS liczy na pieniądze unijne, inne partie też.

Autor: Marta Balukiewicz / Źródło: Fakty w Południe TVN24

Źródło zdjęcia głównego: tvn24

Pozostałe wiadomości

Miliony pacjentów przyjmują na stałe leki, których odstawienie może grozić nawet śmiercią. Ministerstwo Zdrowia ma listę leków krytycznych i chce, by jak najwięcej z nich produkowano w Polsce. Polpharma otworzyła już w Starogardzie Gdańskim zakład produkcji wysoce aktywnych substancji czynnych, a Adamed w Pabianicach uruchomił nowe laboratoria.

Rząd chce, żeby tzw. leki krytyczne były produkowane w Polsce. Dla wielu pacjentów to kwestia życia i śmierci

Rząd chce, żeby tzw. leki krytyczne były produkowane w Polsce. Dla wielu pacjentów to kwestia życia i śmierci

Źródło:
Fakty TVN

Węgry za Orbana stają się krajem dla upadłych dyktatorów i poszukiwanych przestępców - mówi o sprawie Marcina Romanowskiego lider węgierskiej opozycji, która według sondaży ma szanse wygrać tam kolejne wybory. Jeśli Orban nie wyda Polsce Romanowskiego, choć formalnie ma taki obowiązek, zrobiłby to jego następca? Czy może to się stać jednak szybciej?

Wiceminister MSZ zapowiada ruch w sprawie Romanowskiego. Mówi o skardze do TSUE

Wiceminister MSZ zapowiada ruch w sprawie Romanowskiego. Mówi o skardze do TSUE

Źródło:
Fakty TVN

Na terenach popowodziowych trudno mówić o radości, ale nadziei i wsparcia mieszkańcy potrzebują jak nigdy. Wielu straciło cały majątek, wielu nadal nie odbudowało domów i mieszkań. Liczy się każda inicjatywa, również ta świąteczna z opłatkiem i ciepłym posiłkiem. 

Być może to będą najtrudniejsze święta w ich życiu. Wielu powodzian nie spędzi ich w swoich domach

Być może to będą najtrudniejsze święta w ich życiu. Wielu powodzian nie spędzi ich w swoich domach

Źródło:
Fakty po Południu TVN24

Przed nami czas, kiedy nikt nie powinien być sam i kiedy nikt nie powinien być głodny. Już w weekend rozpoczęły się wigilie dla osób w kryzysie bezdomności, samotnych i ubogich. Od 28 lat miejscem spotkań jest Rynek Główny w Krakowie. To już 28. Wigilia Jana Kościuszki, krakowskiego restauratora. To wydarzenie łączy ludzi o wielkich sercach, by wspólnie pomóc i stworzyć chociaż namiastkę świąt Bożego Narodzenia.

Wielka mobilizacja przed świętami. Akcje dla osób potrzebujących w całej Polsce

Wielka mobilizacja przed świętami. Akcje dla osób potrzebujących w całej Polsce

Źródło:
Fakty po Południu TVN24

Jaki będzie świat po objęciu urzędu w USA przez Donalda Trumpa? O tym rozmawiali dziennikarze "Faktów" TVN. Marcin Wrona zauważył, że "są osoby, które, gdy tylko wejdą do jakiegoś pomieszczenia, natychmiast zużywają cały tlen". - To robi Donald Trump - ocenił gość "Faktów po Faktach". Wskazywał, że choć republikanin jeszcze nie został zaprzysiężony, tak naprawdę już rządzi. Maciej Woroch powiedział, że Trump będzie chciał zakończyć konflikt na Bliskim Wschodzie, ale "on lubi zakańczać słowami bardzo wiele rzeczy". Andrzej Zaucha mówił zaś, że nowy przywódca będzie mógł łatwo "wywrzeć presję na Zełenskiego" w kontekście losów wojny w Ukrainie.

Świat w erze Trumpa. "Tak naprawdę to on już rządzi"

Świat w erze Trumpa. "Tak naprawdę to on już rządzi"

Źródło:
TVN24

Kulinarne tradycje, szczególne wspomnienia z dzieciństwa, uczucia żywione do bliskich oraz rozmowy i relacje przy wspólnym stole - te tematy poruszali goście w wigilijnym wydaniu "Faktów po Faktach". Magda Gessler przyznała, że zawsze stara się, aby "całe to wielkie świętowanie było absolutnie idealnie harmonijne". Michel Moran podzielił się zwyczajami, jakie panują w jego rodzinnych stronach. Ojciec Paweł Gużyński wspominał zaś pewne święta, od czasu których "nigdy nie był tak blisko z innymi, jak wtedy".

Historia pewnej Wigilii. "Nigdy nie byłem tak blisko z innymi, jak wtedy, kiedy to się stało"

Historia pewnej Wigilii. "Nigdy nie byłem tak blisko z innymi, jak wtedy, kiedy to się stało"

Źródło:
TVN24

Ameryka powinna kontrolować Grenlandię, a Kanał Panamski już jest amerykański - mówi Donald Trump w przemówieniu na konferencji dla konserwatystów. Grenlandia to warte biliony surowce skute lodem i przystanek w drodze do Europy, a Kanał Panamski to bezcenna droga na skróty.

Suwerenność Panamy pod znakiem zapytania? Trump: witamy w Kanale Stanów Zjednoczonych

Suwerenność Panamy pod znakiem zapytania? Trump: witamy w Kanale Stanów Zjednoczonych

Źródło:
Fakty o Świecie TVN24 BiS

Marcin Romanowski nie był pierwszy. Wcześniej z gościnności Węgrów skorzystali były prezes Orlenu Daniel Obajtek i były premier Macedonii Północnej Nikoła Gruewski. Były prezydent Brazylii Jair Bolsonaro spędził w lutym tego roku dwie noce w ambasadzie Węgier w Brasilii. Węgry chętnie udzielają azylu byłym rządzącym, którzy są ścigani za korupcję.

Węgry chętnie udzielają azylu prawicowym politykom ściganym za korupcję - i to na całym świecie

Węgry chętnie udzielają azylu prawicowym politykom ściganym za korupcję - i to na całym świecie

Źródło:
Fakty o Świecie TVN24 BiS