Mieszkańcy norweskiej gminy Stranda od niemal dwóch dekad żyją w cieniu katastrofy. Nad miastami położonymi w sąsiedztwie fiordu znajduje się góra Åkneset. Na jej zboczu powstała szczelina skalna, która z roku na rok się powiększa. Naukowcy monitorują to zjawisko i ostrzegają przed konsekwencjami gigantycznego osunięcia góry, które mogłoby wywołać gigantyczną falę tsunami.
Naukowcy przewidują, że góra, która leży w sąsiedztwie norweskiej gminy Stranda, runie do morza. Wywoła to falę tsunami, która zagrozi okolicznym miejscowościom. Od dekad wschodnie zbocze góry ulega stopniowej destabilizacji. Według ekspertów, góra osuwa się średnio o 10 centymetrów rocznie.
- To bardzo podejrzane. Martwi nas, gdy widzimy tego typu zmiany w górach, ponieważ to może oznaczać problemy - mówi Lars Harald Blikra, kierownik sekcji w Norweskiej Dyrekcji Zasobów Wodnych i Energii.
W 2016 roku dyrekcja norweskiej obrony cywilnej oszacowała, że do pobliskiego fiordu mogłoby spaść 54 miliony metrów sześciennych skał. Poziom wody wzrósłby momentalnie o kilka metrów. Okoliczne wioski zostałyby zalane. W dwa miasta na końcu fiordu uderzyłaby fala wysokości 70, a nawet - 80 metrów.
- Fala tsunami zacznie się rozprzestrzeniać się po fiordzie. Czy będzie wysoka, czy niska? Kto to wie? Może zaleje nas szybko, a może wolno. Nie możemy tego przewidzieć - mówi Geir Gjørva, agent żeglugowy, wychował się w Geiranger.
To nie byłby pierwszy raz
W 1934 roku trzy miliony metrów sześciennych skał osunęło się do wody zalewając przy tym kilka miejscowości. Wszystko za sprawą fali tsunami. Tamto wydarzenie było inspiracją do nakręcenia filmu "Fala" z 2015 roku.
- Nie jesteśmy tu dla zabawy. To prawdziwe życie. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że może dojść do dużego zdarzenia, które może stworzyć poważne zagrożenie dla społeczeństwa i naprawdę musimy monitorować sytuację, aby mieć kontrolę nad zachodzącymi procesami - mówi Lars Harald Blikra.
Czujniki umieszczone wewnątrz i instrumenty na powierzchni mierzą każdy ruch góry, aby w sytuacji awaryjnej móc podnieść alarm. Geolodzy przekonują, że przed osunięciem góra będzie "wysyłać sygnały ostrzegawcze". Ma to dać czas mieszkańcom na ewakuację.
Plany awaryjne są gotowe, a władze przekonują, że są przygotowane. - Jeśli chodzi o zdrowie i życie mieszkańców, czujemy się raczej bezpieczni. Poza tym stawką są też wartości materialne. Tym niemniej uważam, że ewakuowanie dużej liczby mieszkańców z małego obszaru jest koszmarem dla każdego burmistrza - komentuje Einar Arve Nordang, burmistrz Strandy.
Specjaliści szukają sposobów na spowolnienie osuwania się góry. Między innymi pompują wodę do wnętrza góry. Jak mówią, woda jest jak smar dla skał. Jednak te rozwiązania są skomplikowane i kosztowne. Niektórzy mieszkańcy przekonują, że lepiej zbyt często o tym nie myśleć.
- Jesteśmy około 30-40 metrów nad poziomem morza. Pewne jest, że jeśli fala osiągnie 90 metrów, znajdziemy się pod wodą. Zatem nie możemy żyć cały czas z tą myślą w głowie. Tak się nie da żyć - podsumowuje Olav Arne Merok, emeryt, który całe życie spędził w Geiranger.
Źródło: Fakty o Świecie TVN24 BiS